Oktay Sinanoğlu (25 Şubat 1935 – 19 Nisan 2015), Türk bilim insanı ve kimya alanında dünya çapında tanınan bir teorik kimyagerdir. ABD’de Yale Üniversitesi’nde 28 yaşında profesör unvanı alarak bu alanda "dünyanın en genç profesörü" olarak tanınmıştır. Ayrıca Türkiye’de "Türk Einstein’ı" olarak adlandırılmıştır.
Hayatı ve Eğitimi:
- Doğumu: 25 Şubat 1935, İtalya’nın Bari şehrinde doğmuştur. Ailesi, Türkiye’ye döndükten sonra Ankara’ya yerleşmiştir.
- Eğitim Hayatı: TED Ankara Koleji’ni birincilikle bitirdi. 1953 yılında ABD Kaliforniya Üniversitesi’nde kimya mühendisliği öğrenimini tamamladı. MIT’de (Massachusetts Institute of Technology) yüksek lisansını yaptı. 1959’da Yale Üniversitesi’nde doktorasını tamamladı.
Akademik Kariyeri:
- Yale Üniversitesi’nde teorik kimya ve moleküler biyofizik alanında çalıştı ve bu üniversitede 1960’ta yardımcı profesör, 1963’te tam profesör oldu.
- Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu’nun (TÜBİTAK) kurulmasında etkili olmuştur.
- Sinanoğlu Teorileri: Kimya alanında geliştirdiği birçok teori, bilim dünyasında geniş yankı bulmuştur. Özellikle "Kuantum Kimyası" ve "Valans Bağ Kuramı" üzerine yaptığı çalışmalar, kimya alanında devrimsel nitelikte kabul edilmiştir.
Ödülleri ve Başarıları:
- ODTÜ’de (Orta Doğu Teknik Üniversitesi) ilk Türk profesör olarak görev aldı.
- Türkiye’de ve uluslararası alanda birçok ödüle layık görüldü.
- ABD Ulusal Bilimler Akademisi’ne seçildi.
Dili Koruma Çalışmaları:
Oktay Sinanoğlu, Türkçenin bilim dili olarak kullanılmasına önem vermiştir. Türkiye’de eğitimin Türkçe yapılması gerektiğini savunmuş ve bu konuda kitaplar yazmıştır.
Eserleri:
- "Bye Bye Türkçe": Türkçenin korunması ve dil bilincine dair fikirlerini paylaşmıştır.
- "Hedef Türkiye": Küresel dengeler ve Türkiye’nin geleceğine dair düşüncelerini kaleme almıştır.
- "Türk Aynştaynı" lakabını hak ettiği bilimsel çalışmaları, özellikle genç nesillere ilham kaynağı olmuştur.
Ölümü:
19 Nisan 2015’te ABD’de vefat etmiş, cenazesi Türkiye’ye getirilerek Karacaahmet Mezarlığı’nda defnedilmiştir.
Oktay Sinanoğlu, hem Türk bilim dünyasına hem de uluslararası akademik çevrelere büyük katkılarda bulunmuş bir bilim insanıdır. Türk milletine bilimi sevdirmek için verdiği çaba ve eserleriyle anılmaktadır.
